ETBİS NEDİR? KİMLERE ZORUNLUDUR?

Online alışveriş platformları her geçen gün daha fazla güvenlik ve izlenebilirlik sunuyor. Bu gelişmelerden biri de Ticaret Bakanlığı tarafından hayata geçirilen ETBİS uygulamasıdır.

Bu sistem, online satışlardaki kayıt dışı işlemleri engellemek ve dijital alışveriş verilerini düzenli bir şekilde kaydetmek amacıyla hem işletmelere hem de tüketicilere yarar sağlamakta. 2017 yılından itibaren faaliyete geçen ETBİS çeşitli online alışveriş sitelerini ve sektörleri içermektedir.

Birçok kişi, e-ticaret sitelerinin alt kısmında bulunan ve "ETBİS’e kayıtlıdır" yazan özel bir karekodu fark etmiştir. Bu ibare ilgili işletmenin Ticaret Bakanlığı’na kayıtlı olduğunu belirtir. E-ticaret alanında faaliyet gösteren herkesin ETBİS’e kayıt olması zorunlu mu, yoksa kayıt olması gerekenler kimlerdir? Bu soruların cevapları yazımızın devamında yer alıyor.

ETBİS Ne Demektir?

ETBİS Ticaret Bakanlığı’nın Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi’nin kısaltmasıdır. 11 Ağustos 2017 tarihinde yürürlüğe giren ve 30151 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ve Bildirim Yükümlülükleri Tebliği ile resmi bir temele kavuşturuldu. Bu yönetmelik internet üzerinden hizmet veya mal satışı yaparak sipariş alan hem hizmet sağlayıcıları hem de aracı hizmet sağlayıcıları kapsar. Tüzel veya gerçek kişiler için e-ticaret bildirim ve kayıt yükümlülüklerini içerir. Yönetmeliğin dışında kalanlar ise telefon araması, e-posta, SMS ve elektronik ortamda bireysel iletişim gibi çevrimiçi araçlarla yapılan abonelik sözleşmeleri üzerinden hizmet sunan sağlayıcılardır.

ETBİS tüketiciler ve satıcılar için güven ve kontrol sağlamakla kalmaz aynı zamanda kayıt dışı ticareti engelleme amacını da taşımakta. Sistem Ticaret Bakanlığı’nın e-ticaret sektöründeki gelişmeleri sayısal verilerle izlemesine olanak tanır. Tüketiciler de ETBİS sorgulama aracını kullanarak kayıtlı e-ticaret şirketlerinin ticari unvanı ve işletme türü gibi bilgilerine erişebilirler.

ETBİS Zorunlu mu?

Ticaret Bakanlığı ETBİS kayıt ve bildirim yükümlülüğünü farklı sektörlere getirerek iki yönlü bir bilgi akışı oluşturmakta. Yönetmelikteki ifadeler ilk bakışta karmaşık görünse de ETBİS’e kaydolması gerekenlerin e-ticaret ile ilgili kısmını şu şekilde özetleyebiliriz:

Kendi markalarının e-ticaret sitelerine sahip olanlar, yerel online pazar yerleri ve yurt dışı pazar yerlerinde satış yapmayı hedefleyen şirketler ETBİS’e kayıt yaptırmalıdır.

Web siteleri oluşturmadan sadece Trendyol, Hepsiburada gibi yerel e-ticaret platformlarında dükkan açmayı planlayanlar ya da sosyal medya üzerinden iş yürütenler için ETBİS kaydı gerekli değildir. Ticaret Bakanlığı sadece e-ticaret sektörünü değil, dijitalleşen birçok diğer sektörü de kapsamaktadır. ETBİS kayıt zorunluluğu olan sektörleri aşağıda listeledik:

• Hepsiburada, Trendyol, N11 gibi platformlar aracılığıyla işletmelerin e-ticaret yapabilmesi için gerekli elektronik ortamı sağlayan gerçek ve tüzel kişiler.
• Kendi web siteleri ve mobil uygulamalarında faaliyet gösteren her türlü şirket.
• Yurt içinde online satış yapmasa dahi, Aliexpress, Mizu, eBay gibi yurt dışındaki aracı hizmet sağlayıcı platformlar üzerinden sipariş alan firmalar.

ETBİS bildirim yapma uygulaması, aşağıda belirtilen gerçek ve tüzel kişiliklere de uygulanmaktadır:

• E-ticaret platformlarına altyapı sunan firmalar.
• Kendi e-ticaret siteleri ve uygulamaları üzerinden satış yapan işletmeler.
• İdeasoft, Ticimax gibi e-ticaret sitesi kurulum hizmetleri sunan şirketler.
• Ödeme işlemlerinde aracılık eden finansal kurumlar.
• Ürünlerin taşınmasını sağlayan lojistik şirketler.
• Paytr, iPara gibi dijital ödeme ve para transferi hizmetleri sunan şirketler.

ETBİS Kayıt için Hangi Bilgiler Gerekir?

ETBİS kaydını tamamlamak için ticaret sahipleri öncelikle MERSİS’e, esnaf ve sanatkarların ise ESBİS’e kaydolmaları gerekmekte. Ne ticaret sahibi ne de esnaf olan bireylerin başka bir kayıt işlemine ihtiyaçları yoktur. Kayıt aşamasında talep edilen belgeleri aşağıda derledik:

• Vergi kimlik numarası
• Esnaf ve sanatkarlar için T.C. kimlik numarası
• MERNİS/ESBİS numarası
• E-Ticaret yapılan web sitesinin alan adı, varsa mobil uygulama
• Firma KEP adresi
• Elektronik ticaretin türü
• E-Ticaret dışındaki faaliyetler varsa
• Satılan mal/hizmet türü
• Sunulan ödeme yöntemleri
• İkinci el ürün satışı varsa
• Kullanılan elektronik ödeme kuruluşları
• Ödeme hizmeti alınan diğer kuruluşlar
• Alınan lojistik hizmetleri hakkında bilgiler
• Kişisel verilerin saklandığı adres ve ülke bilgileri

ETBİS’e Kayıt Nasıl Olunur?

ETBİS’e kayıt işlemi şirketin sahibi veya resmi temsilcisi tarafından gerçekleştirilebilir. Nasıl kayıt olacağınıza dair bilgileri geniş bir şekilde ele aldık. İşleme başlamak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

1. Ticaret Bakanlığı’nın eticaret.gov.tr adresine gidin ve ekranın sağ üst köşesinde bulunan "ETBİS Giriş" butonuna tıklayın.

2. E-Devlet şifreniz ve kimlik numaranız ile sisteme giriş yapın.

3. Açılan ekranda kayıt ve bildirim işlemleri yapabilir ayrıca yetki verebilirsiniz. İşleme devam etmek için "ETBİS’e Kayıt Ol" seçeneğine tıklayın.

4. MERNİS’e önceden kaydolmuş olmanız gerektiğinden, cari bilgileriniz otomatik olarak MERNİS’ten alınır bu nedenle ekran renkli olarak görünür.

5. "Site Ekle" bölümünden başlayarak istenen bilgileri doldurun.

6. Tüm adımları tamamladığınızda işletmenize özel bir karekod oluşturulur ve ekranın alt kısmında görüntülenir.

7. Oluşturulan kodu sitenizin footer bölümüne eklemeniz gerekmektedir eğer bu konuda bilginiz yoksa bir yazılımcıdan yardım alabilirsiniz.

8. Kodu yerleştirdikten sonra sitenizin doğrulamasını başlatın butonuna tıklayarak kayıt işlemini tamamlayın.

ETBİS’e Kayıt Ne Kadar Sürer?

ETBİS kaydı teknolojik erişim kolaylıkları sayesinde hızlı bir şekilde tamamlanmakta. Ancak kayıtlı e-posta adresi veya e-devlet gibi ön hazırlıklar gerektiğinde bu süreç biraz zaman alabilmekte. ETBİS kayıt işlemleri yapıldıktan sonra süreç genellikle hızlı bir şekilde sonlandırılır.

ETBİS Kayıt Ücreti Nedir?

ETBİS kaydı için herhangi bir ücret ödenmesi e-ticaret işletmecileri için akılda her zaman soru işaretidir. Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi’ne kayıt olurken tüm adımlar ilgili web sitesi aracılığıyla gerçekleştirilir ve herhangi bir ek ücret talep edilmez. Kayıt işlemi sırasında bakanlık veya başka bir kuruma ödeme yapmanız gerekmiyor.

ETBİS Bildirim Nasıl Yapılır?

ETBİS üzerinde bildirim gönderme işlemleri yapmak için aşağıdaki adımları takip etmelisiniz:

• Daha önce ziyaret ettiğiniz ETBİS web adresine girin ve "Aylık Bildirim İşlemleri" seçeneğine gidin.
• Bildirmeniz gereken konuları seçin ve "Bildirim Yap" butonuna basın.
• Açılan sayfadan örnek .csv dosyasını indirip ve istenen bilgileri dosyadaki formata uygun olarak dolduruyoruz.
• Bilgileri girdikten sonra dosyayı kaydedin ve "Bildirim Dosyası Yükle" bölümünden sisteme yükleyin.
• KEP adresi, telefon numarası gibi firmanıza ait bilgileri kontrol edin ve son olarak "Kaydet" butonuna tıklayarak işlemi tamamlayabilirsiniz.

ETBİS Kayıt Yaptırmamanın Cezası Var mı?

Yönetmelikte henüz cezai yaptırımlarla ilgili detaylar açıklanmamış olsa da Ticaret Bakanlığı’nın internet sitesinde kayıt yükümlülüklerini yerine getirmeyen işletmelere idari para cezası uygulanacağı ifade edilmiştir.

Ticaret Bakanlığı’nın bu düzenlemesi, tüketici haklarını koruma, kayıt dışı ticareti engelleme ve Türkiye’deki e-ticaretin büyümesiyle ilgili verilerin toplanması gibi amaçlarla büyük bir önem taşımakta. Tüketiciler için artık bir güven unsuru olarak kabul edilmeye başlanan bu uygulama dikkat çekici bir gelişmedir. E-ticaret sektörüne girmeyi düşünen kişilerin, bu perspektiften de konuyu değerlendirmeleri yararlı olacaktır.

ETBİS Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

ETBİS’in kullanımı resmi kurumlar, işletmeler ve tüketiciler için avantajlar sunmakta. ETBİS’in sağladığı baçlıca yararlar ise şunlardır:

• E-Ticaretin büyüme hızını etkin bir şekilde izlemeyi sağlar.

• Sağlam ve kapsamlı bir e-ticaret veri tabanı sunar.